Al achttien jaar lang mag ik mezelf ondernemer noemen. Ik begon als zzp’er en run inmiddels een B.V. De lessen die ik daarvan leerde zijn boeiend voor mede-ondernemers, maar ook voor mensen in loondienst.
Ik was begin twintig toen ik mezelf bij de Kamer van Koophandel inschreef als zzp’er. Er volgden magere, geweldige en gemiddelde jaren. Ik deed veel gênante, slimme én onhandige dingen. Al doende leerde ik veel. Over mezelf, mijn werk, geld en onderhandelen. En die lessen deel ik nu weer met jou.
Les 1: begin gewoon
Er is geen juist moment om vanuit loondienst voor jezelf te beginnen. Ik was hartstikke jong en iedereen riep dat het beter was om eerst een paar jaar in loondienst te werken. Nou, ik heb dat nooit gemist. In elke levensfase zijn er redenen om het niet te doen. Maar als (parttime) ondernemen is wat je wilt en je hebt een goed plan: go for it.
Les 2: zoek mensen die je willen helpen
Ik bedoel niet meteen een dure coach. Ik bedoel gewoon een werkgever, chef of collega die jou aardig vindt en je verder wilt helpen. Vraag dat ook gewoon schaamteloos: ‘Wil jij mijn mentor zijn?’ Ik heb vroeger wel eens journalisten of ondernemers aangeschreven: ‘Mag ik meekijken met hoe jij het doet?’ Vaak genoeg kreeg ik ‘ja’ als antwoord.
Les 3: onderschat jouw belang voor je opdrachtgever niet
Toen ik nog als freelance journalist werkte voor uitgeverijen, was de vibe altijd: voor jou tien anderen. Ik geloofde dat jarenlang. Tot ik als werkgever nu zelf zie hoe belangrijk je medewerkers en freelancers zijn. Zonder hun geweldige werk red je het niet. Laat je dat gevoel van ‘voor jou tien anderen’ dus nooit aanpraten. Het is namelijk niet waar, zeker niet in de gespannen arbeidsmarkt van nu. Jij doet ertoe en speelt een belangrijke rol voor het bedrijf dat jou inhuurt.
Les 4: maak van geld verdienen meteen een doel
Veel startende ondernemers gaan eerst dingen gratis doen. Want ja, ze beginnen pas net en hebben nog niet veel ervaring. Het is moeilijk om vanuit deze positie betalende klanten te werven. Want als je iets één keer gratis krijgt, willen ze dat de volgende keer ook. Mijn motto is inmiddels: niks gratis.
Les 5: bepaal zelf de route
In het begin deinde ik als zzp’er erg met de golven mee. Ik deed alles wat op mijn pad kwam. Tot ik me op een dag opeens afvroeg: is dit wel wat ik wil? Natuurlijk moet je kansen die voorbij komen pakken, maar blijf wel nadenken. Is dit wel wat je ambieert? Is dit de kant die je op wilt?
Les 6: zoek een goede boekhouder
Ja, ook als je net begint. Hij of zij verdient zichzelf echt terug.
Les 7: wees uniek
Als zzp’er of ondernemer word je pas écht geld waard wanneer je dingen anders doet dan anderen. Niet alleen beter, maar op jouw eigen herkenbare manier. Of je nu massages geeft of tekstschrijver bent. Durf een eigen, herkenbare stijl te ontwikkelen. Dan ben je niet meer inwisselbaar voor ieder ander.
Les 8: kies een niche
Als freelance journalist specialiseerde ik me al snel in human interest. Dat zijn emotionele, persoonlijke verhalen. Ik koos heel bewust om alleen maar die verhalen te schrijven en werd er goed in. Mensen wisten me daarvoor te vinden en betaalden gewoon goed. Ook nu met PorteRenee.nl heb ik dat gedaan. Al ontstond dat wat organischer. Een niche heeft meer waarde.
Les 9: durf nee te zeggen
Ik heb, zeker de laatste jaren, heel vaak nee gezegd. Tegen dingen die slecht betaalden, tegen opdrachtgevers waar ik geen klik mee had, tegen opdrachten waarvan ik voelde: dit wordt vooral veel gedoe. Ik vond dat in het begin best spannend − mensen vinden je (zeker als vrouw) snel een snob of een kreng − maar ik merkte al snel dat het écht waar is. Wanneer je een deur sluit, gaat er ergens anders wel weer een deur of een raam open.
Les 10: investeer in jezelf (en niet te veel in véél te dure cursussen)
De cursussen voor startende ondernemers vliegen je om de oren. En ze gaan ook nog eens als zoete broodjes over de toonbank. Ik ben groot voorstander van in jezelf investeren, maar geloof ook enorm in al doende leren. Je hoeft niet alles al van een ander geleerd te hebben voordat je aan je eerste werkdag als zelfstandige begint. Het is oké om fouten te maken. Wat zeg ik? Het is geweldig, want het is de beste manier van leren.
Les 11: leer organiseren en plannen
Oh my, deze les heb ik zelf nog niet helemaal in de vingers, hoor. Ik vind dit heel moeilijk en ben van nature chaotisch. Maar je moet dit echt oefenen. Anders sneeuw je onder in alle grote en kleine dingen die je als zelfstandige moet en wilt doen. Gelukkig heb ik hier inmiddels hulp bij gekregen van onze medewerkers, want het blijft niet mijn sterkste punt.
Les 12: roep er op tijd mensen bij
Als je bedrijf groeit, kom je op het punt dat je hulp nodig hebt. Ik was daar eigenlijk iets te laat mee en liet hier en daar al een steekje vallen voordat wij onze eerste freelancers inhuurden. Eigenlijk had ik dat eerder moeten doen. Leermomentje. Blijf wel rekenen: hoeveel kost deze persoon me? Past dat binnen mijn inkomsten? Blijft mijn salaris overeind? Je wilt geen bedrijf runnen alleen maar om je personeel te kunnen betalen.
Les 13: kijk niet te snel tegen iemand op
Zeker startende zzp’ers en ondernemers hebben daar een handje van. Die kijken naar anderen, die al verder zijn, en denken: was ik maar zoals hij, deed ik het maar zoals zij. Natuurlijk mag je anderen bewonderen, maar maak jezelf niet onnodig klein in die vergelijking.
Les 14: accepteer dat ondernemen niet alleen maar leuk is
Soms beginnen mensen met ondernemen voor de vrijheid, de lol, de creativiteit, et cetera. Maar als zzp’er/ondernemer moet je ook gewoon administratie doen, je kantoor schoonmaken en rekeningen betalen. Dat hoort erbij en is helemaal oké.
Les 15: zorg voor een deur die je dicht kunt trekken
Ik werkte jarenlang thuis en ben nu zó blij met een kantoor. Wanneer ik mijn kids uit school ga halen, doe ik de deur van ons kantoor achter me dicht en ben ik weg. Ik geef toe: in mijn hoofd draaft het nog wel even door. Leuke ideeën, to-do-lijstjes en vergeten zaken. Toch is dat minder nu we een kantoor hebben dan toen mijn werkplek nog de keukentafel was. Probeer, als je thuiswerkt, toch een eigen werkplekje te creëren. Een die niet de hele tijd in zicht is. Desnoods hang je een gordijn op of zet je een kamerscherm voor dat bureau.
Les 16: organiseer je financiën
Dit is echt belangrijk. Je wilt geen gezeik met de Belastingdienst krijgen. Dus zet een structuur op die werkt. Een aparte rekening of apart potje voor geld dat je wegzet voor inkomstenbelasting, een aparte rekening of apart potje voor btw, et cetera. Regel het goed en houd je hieraan. Anders krijg je straks slapeloze nachten.
Les 17: houd op met onzeker over en kritisch op jezelf zijn
Zeker vrouwen zijn op niemand zo fel als op zichzelf. Het moet perfect, dan pas mag de wereld het zien. Houd toch op. Als je niets probeert, wordt het nooit perfect. Dus: laat jezelf zien en groei voor het oog van je publiek. Dat maakt je alleen maar menselijk. Mijn eerste stukken, posts en samenwerkingen waren verre van perfect. Ik heb er wel onwijs veel van geleerd en ben daardoor beter geworden in wat ik doe. Zo werkt dat, denk ik, voor iedereen.
Les 18: durf weg te gaan
Worden je rekeningen structureel te laat betaald? Wordt je vergoeding eenzijdig opeens verlaagd? Word je niet goed behandeld? Doe je best om daar verandering in te brengen, geef je wensen en grenzen aan. Maar verandert er niks? Dan loop je de deur uit. Voorkom dat je hierdoor met lood in je schoenen aan het werk gaat. Hiervoor ben je geen zzp’er (of ondernemer) geworden, toch? Laat ze maar een ander zoeken. Het is heel normaal om gerespecteerd te willen worden als zzp’er/ondernemer. Gebeurt dat niet, dan zijn er genoeg anderen die je graag willen hebben.
Wil je niet ondernemen, maar wil je juist minder gaan werken bij je loondienstbaan? Om misschien tijd over te houden voor dingen waar je écht blij van wordt of om misschien toch een kleine side hustle naast je baan te starten? Dan is de grote vraag natuurlijk: hoeveel salaris lever je in als je één dag minder gaat werken in de week. In de video hieronder vertel ik het je.
Volg je ons trouwens al op Instagram? Daar delen we elke week de allerbeste geldtips. En ook heel veel geldmotivatie − en inspiratie. Zien we je daar?
