Pensioen klinkt als iets voor later. Maar als je uit elkaar gaat, kan het ineens een actueel onderwerp worden. Want wist je dat je ex-partner recht heeft op een deel van jouw pensioen? En andersom. Jep, ook dát wordt verdeeld.
Een scheiding is al zwaar genoeg. Je denkt aan de kinderen, het huis, de verdeling van spullen en misschien zelfs wie de hond krijgt. Maar je pensioen? Dat glipt er vaak stilletjes tussendoor. Terwijl dat juist óók heel belangrijk is. Een scheiding kan je pensioen namelijk flink raken. En dat kan je later duur komen te staan.
Zo verdeel je het pensioen
Je pensioen bestaat uit drie onderdelen: je AOW, het pensioen dat je via je werkgever opbouwt (= werknemerspensioen) en wat je eventueel zelf regelt (zoals beleggen of sparen). Wat gebeurt hiermee als je gaat scheiden (of uit elkaar gaat)?
1. AOW
Iedereen die in Nederland woont en/of werkt bouwt automatisch AOW op: het basispensioen van de overheid. Die AOW hoef je bij een scheiding níét te verdelen. Die blijft gewoon van jou.
Wat wel verandert? Het bedrag dat je krijgt. Want ben je alleen, dan krijg je meer dan wanneer je samen bent. Hier vind je alle bedragen.
2. Pensioen van je werkgever
Werk je in loondienst? Dan bouw je vaak pensioen op via je werkgever. Dat is je werknemerspensioen. Het bestaat uit het ouderdomspensioen en het nabestaandenpensioen. Hier wordt het even extra opletten bij een scheiding.
Let op: ben je zzp’er? Dan bouw je in principe geen pensioen op via een werkgever. Tenzij je voordat je zzp’er werd in loondienst was en bijvoorbeeld nog vrijwillig met de pensioenregeling van je werkgever kan meedoen. Als je zelf pensioen opbouwt, lees je bij punt 3 hoe dat verdeeld wordt.
Ouderdomspensioen = 50/50
Gaan jullie scheiden (of uit elkaar)? Dan heeft je ex recht op de helft van jouw ouderdomspensioen. Maar alléén op de helft van wat jij tijdens jullie huwelijk of geregistreerd partnerschap hebt opgebouwd. Alles wat je vóór die tijd hebt opgebouwd, blijft gewoon van jou.
Andersom werkt het ook zo: jij krijgt de helft van wat je ex heeft opgebouwd in diezelfde periode. Dit is wettelijk geregeld en er zijn twee manieren om dit aan te pakken: verdelen of splitsen.
Het pensioen verdelen is de standaard. Dus als je niks anders afspreekt, wordt jullie pensioen 50/50 verdeeld. Zodra jouw ex met pensioen gaat, krijg jij je deel. Ga jij met pensioen? Dan gaat de helft naar je ex.
Je mag het pensioen ook splitsen als je gaat scheiden. Dat noem je conversie. De pensioenuitvoerder maakt dan twee aparte pensioenpotjes voor jou en je ex-partner. Zo zijn jullie financieel echt los van elkaar.
Oh, en nog even dit: deze regels gelden bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dus niet voor samenwoners. In een samenlevingscontract kunnen jullie zelf afspraken maken. Dit moet dan wel vastgelegd worden bij de notaris, zelf iets op papier zetten is niet genoeg.
Let op: jullie mogen samen andere afspraken maken. Bijvoorbeeld een andere pensioenverdeling. Of jullie kiezen ervoor om het pensioen niet te verdelen. De scheiding en gemaakte afspraken moet je binnen twee jaar doorgeven aan je pensioenuitvoerder, anders moet je het later zelf regelen.
Nabestaandenpensioen = partnerpensioen
Als je overlijdt, krijgt je partner vaak een nabestaandenpensioen. Of ook wel: partnerpensioen. Was je getrouwd of geregistreerd partner? Dan heeft je ex recht op een deel van dat partnerpensioen, opgebouwd tot de datum van de scheiding. Dit heet bijzonder nabestaandenpensioen.
En ja, dat gaat vóór een nieuwe liefde. Zo kan het zijn dat een nieuwe partner, als je komt te overlijden, minder krijgt dan verwacht – simpelweg omdat een deel al ‘gereserveerd’ is voor je ex. Ook de regels van de pensioenuitvoerder tellen mee. Check dat vooral even!
Let op: woonde je samen, zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap? Dan kán je recht hebben op partnerpensioen. Maar dat hangt af van de regels van het pensioenfonds. Vaak is een samenlevingscontract nodig en moet je officieel als partner zijn aangemeld bij de pensioenuitvoerder.
3. Pensioen dat je zelf heb opgebouwd
Naast je AOW en werknemerspensioen kun je zelf pensioen opbouwen. Bijvoorbeeld door te sparen, beleggen of een lijfrente af te sluiten. Ook dat telt mee bij de financiële verdeling tijdens een scheiding.
Alles wat je tijdens je huwelijk of geregistreerd partnerschap hebt opgebouwd, hoort in principe bij de gezamenlijke boedel. Dus ook je beleggingsrekening of dat lijfrentepotje voor later.
Hoe het precies verdeeld wordt? Dat hangt af van de huwelijkse voorwaarden of de afspraken in jullie scheidingspapieren. Zorg dat je dit goed uitzoekt (of laat uitzoeken), zodat je precies weet waar je aan toe bent.
Scheiden en pensioen: het hoort bij elkaar
“Dat zien we dan wel weer,” hoor je vaak. Maar later is soms… te laat. Het is dus slim om hier écht even in te duiken. Ook als je relatie goed gaat, er kinderen komen of als een van jullie meer of minder gaat werken. Jullie pensioen is tenslotte onderdeel van jullie gezamenlijke financiële toekomst. En die wil je allebei helder op papier hebben, toch? En je weet nooit hoe je leven gaat lopen, dus belangrijk om hier niet zomaar overheen te stappen.
Op Mijnpensioenoverzicht.nl vind je een overzicht van jouw pensioen. Check wat je hebt opgebouwd en maak duidelijke afspraken. Twijfel je? Vraag bij je pensioenuitvoerder na hoe het bij jou geregeld is.
En kom je er niet uit? Vraag om hulp! Een expert – zoals een financieel adviseur – kan jullie hierbij helpen.
Dit artikel is een samenwerking met Wijzer in geldzaken en Stichting Pensioenregister. De inhoud is 100% PorteRenee.
