Sparen is leuk. Twee keer zo snel sparen, is nóg veel leuker. Professor Dan Ariely legt ons uit hoe je dat doet.
“Mensen kunnen nu eenmaal niet goed met geld omgaan.” Dat hoor ik wel vaker van zogenaamde experts. Ik word daar altijd een beetje treurig van. Alsof het al vastligt dat het toch niet lukt. Niet echt motiverend. Gelukkig kan het ook anders.
Kan niet? Jawel hoor!
Sommige mensen raken gedemotiveerd als ze horen dat iets toch niet gaat lukken. Bij mij werkt het omgekeerd. Wanneer iemand zegt dat iets niet kan, wil ik het júist kunnen. Een manier verzinnen die wel werkt.
Vooral als het om geld en sparen gaat. De hypotheek versneld aflossen lastig? Binnen een jaar €10.000 sparen? Of een studieschuld supersnel aflossen? Hoe vaker iemand zegt dat het onmogelijk is, hoe gemotiveerder ik word.
En dat deed psycholoog Dan Ariely, schrijver van het boek Geld en gedrag, ook. Hij deed onderzoek en ontdekte een supersimpele manier waarop sparen twee keer zo hard gaat.
Het geheim van professor Dan
Dan Ariely deed onderzoek in Kenia. Het experiment naar spaargedrag bestond uit drie groepen mensen. De eerste groep kreeg elke week een sms’je als reminder dat ze moesten sparen. Groep twee kreeg geen sms’je, maar een bonus als ze daadwerkelijk hadden gespaard. De laatste groep kreeg een sms’je plus een goudkleurige munt mee naar huis. Op deze munt stonden 24 vakjes. Dit was het aantal weken dat het spaarplan – en dus het experiment – duurde. Deze groep kreeg de opdracht om de munt op een zichtbare plek in hun woning op te hangen en een krasje in het vakje te zetten als ze die week hadden gespaard.
En wat bleek? Groep drie, dus de groep met de goudkleurige munt in hun huis, had na afloop van het experiment maar liefst twee keer zoveel gespaard als de andere groepen. Je vraagt je misschien af waarom. Nou, omdat de munt zichtbaar was. Mensen konden ‘m aanraken, zien en voelen. En hierdoor spraken ze met elkaar over sparen en dat motiveerde ze om daadwerkelijk fanatiek te gaan sparen.
Maak je eigen gouden munt
Zo zie je maar, we kunnen als mens echt wel met geld omgaan. We hebben alleen soms een steuntje in de rug nodig: een goede manier om onszelf en elkaar te motiveren.
Wij zijn bijvoorbeeld fan van onze spaarkleurplaten. Een grote poster die we midden in ons huis hebben opgehangen, en waarop we steeds een stukje inkleuren. Zo maken we van sparen iets leuks. Die spaarkleurplaats is onze gouden munt, die in het experiment werd gebruikt.
Kleine stapjes
Soms lijkt een spaardoel ver weg. En praktisch onmogelijk. Het is dan moeilijk om gemotiveerd te blijven. Belangrijk daarom om je grote einddoel in kleine stapjes te hakken. Maak het behapbaar. Net zoals de gouden munt uit het experiment verdeel je je doel in bijvoorbeeld tien of twintig vakjes/stapjes.
Stel je wil € 1.000 sparen. Dat is een heel bedrag. Maak je tien ‘vakjes’ van die € 1.000, dan spaar je per vakje € 100. Elke keer als je € 100 apart hebt gezet, ben je een stukje dichterbij je doel. En na tien vakjes afgevinkt te hebben, heb je gewoon die € 1.000 gespaard. Het is een uitdaging. En als het dan lukt, dat gevoel, heerlijk. Als je dat te pakken hebt, wordt sparen makkelijker en leuker!
Wanneer je zo’n spaarplan visueel maakt, bijvoorbeeld op een groot vel papier, blijf je gemotiveerd. Je ziet je doel steeds dichterbij komen. En mensen die over de vloer komen, zullen vragen wat die poster is en hoe het ermee gaat. Allemaal reminders om te blijven sparen.
Wil je sparen, maar lukt het niet zo goed? Dan boek je misschien iets te snel geld terug van je spaarrekening. Zonde! In de video hieronder geeft Renée drie oorzaken waarom je telkens geld terugboekt én ze geeft ook gelijk tips om ermee te stoppen. Succes!
