Sommige economen verwachten een recessie. Je daarop voorbereiden is een goed idee. Dus: heb jij al een crisisbudget?
Toen corona in Nederland voet aan land zette, was het één van de eerste dingen die ik deed. Een crisisbudget maken. Ik moet zeggen: dat ging in lichte paniek. Zo’n pandemie die ons land treft was voor ons nieuw, net als voor iedereen. Wat zou er met onze inkomsten gaan gebeuren? We hadden in het begin geen idee. Die eerste vrees hadden veel zzp’ers en ondernemers, denk ik. Maar ook mensen in loondienst. Houd ik mijn baan? Wat gebeurt er met het bedrijf waar ik werk? Ik kan me voorstellen dat je als medewerker in de evenementen- of reisbranche of horeca ook de schrik flink te pakken had. Nu, een paar jaar later, wordt er weer gesproken over een recessie. Stijgende rentes, hoge schulden, politieke onrust en inflatie: het helpt allemaal niet mee.
Angst is een slechte raadgever. Dat wordt altijd gezegd. Ik ben daarmee eens als angst als gevolg heeft dat je niets doet. Dat je bevriest, zeg maar. Het kan ook een emotie zijn die je aan het werk zet. Dat deed ik. Ik ging alles financieel nog eens goed op een rij zetten. Hoe stonden we er nu precies voor? Een crisisbudget noemde ik het. Toen ik die gemaakt had, kwam er zoveel rust over me heen. Ik wist precies waar ik aan toe was, waar ik op moest letten én welke zaken mijn aandacht vroegen.
Ik ga je in 5 stappen uitleggen hoe je een crisisbudget voor jezelf opstelt:
1. Potjes
We beginnen met je potjes. Zet op een rij – in Excel, in Google Drive, een oud schriftje of op een aantekeningenpagina van mijn mooie Money Planner, hoeveel geld je waar hebt staan. Haal alles tevoorschijn. Schrijf dat cash potje in huis op, noteer de waarde van je aandelen. Wat staat er precies op je spaarrekening? En ook op die voor de kinderen? Je wilt alles opschrijven en een overzicht krijgen van het geld waar je eventueel – in uiterste situaties – aan zou kunnen komen. Maar laten we natuurlijk hopen dat dat niet nodig is.
2. Vaste lasten op een rij
Je kunt natuurlijk je hand op de knip houden bij de Action, maar om je vaste lasten kun je niet heen. Je moet nu eenmaal de huur of hypotheek, gas, water en licht betalen. Maak een lijstje van je vaste lasten en noteer daarbij wat ze kosten. Maak met een marker groen wat écht vast is. Waar je dus niets aan kunt doen. Denk bijvoorbeeld aan je huurprijs (al kun je altijd om huurverlaging vragen, natuurlijk). Maak blauw wat onderhandelbaar of oversluitbaar is. Denk aan verzekeringen, internet, tv, telefoon. En maak de vaste lasten geel die je er meteen uit kunt gooien, bijvoorbeeld die sportschool waar je toch al niet naartoe ging. Zeg die dan ook meteen maar op. Kijk gelijk even of je je blauwe kosten kunt verlagen. Wanneer je dat hebt gedaan heb je een lijst van vaste lasten die sowieso betaald moeten worden. Tel het bedrag eens bij elkaar op. Wat vind je ervan? Veel of vast het mee?
3. Je losse kosten
Nu gaan we verder met de variabele, losse kosten. Dat zijn voor mij alle kosten die niet iedere maand hetzelfde zijn en op een bepaalde datum afgeschreven worden. Dus ook je boodschappen en leuke dingen doen. Schrijf de categorieën op en noteer hierachter een bedrag dat je zou kunnen halen als je strikt bent. Geen fancy fratsen. Geen flessen wijn en dure koeken meer, maar gewoon groente, fruit, brood, dat werk. Schrijf voor de overige categorieën ook minimale bedragen op. Tel de kosten bij elkaar op. Nu weet je ook wat je hier op zijn minst voor nodig hebt om gezond te kunnen blijven doorleven.
4. Inkomen
Wat zou jouw inkomen worden in een worst case scenario. Naar welk bedrag aan uitkering val je terug wanneer je je baan eventueel zou verliezen? Of als zzp’er: welke inkomsten blijven en welke zouden weg kunnen vallen? Zoek goed uit waar je recht op hebt. Misschien toeslagen of een uitkering? Achterhaal wat je inkomen wordt als het niet goed gaat de komende tijd.
LEES OOK: Deze 9 (financiële) lessen neem ik mee uit het Corona-tijdperk
5. Optellen en aftrekken
Neem nu je worst case scenario inkomen en haal daar je minimale vaste lasten en variabele lasten vanaf. Blijf je boven nul? Gefeliciteerd. Dan ga jij je redden ook als het misschien tegen gaat zitten de komende tijd. Ik kwam zelf ook tot die conclusie en dat voelde als zo’n opluchting. We zouden misschien een tijdje geen luxe kunnen betalen, maar de rekeningen konden nog altijd betaald worden. Super.
Het kan natuurlijk ook dat je onder 0 uitkomt. Dat je dus ziet dat je het niet redt om je rekeningen te blijven betalen wanneer je inkomen terugloopt. Kijk dan nog eens naar de potjes die je op een rij hebt gezet bij stap 1. Kun je daar nog iets mee? Hoelang houd je het daarvan uit? Het is goed om nu al te weten dat het moeilijk wordt, mocht je inkomen teruglopen. Ga actief aan de slag met het terugdringen van je vaste lasten en zet nu het misschien nog kan wat geld weg. Vraag om hulp, in je omgeving of bij je gemeente, als je vreest dat het misgaat. Doe dat liever te vroeg dan te laat.
Wat de uitkomst hiervan ook is voor jou, het geeft je in ieder geval duidelijkheid. Zo sta je ervoor. Hier ben je aan toe. Nu kun je handelen. Het is niet gek of erg om angstig te zijn voor wat je te wachten staat mocht er een crisis komen. Maar gebruik die emotie om te handelen, laat ‘m je niet bevriezen. Probeer de baas te blijven over je eigen situatie.
