Wist je dat de wet niks zegt over overwerk? Check daarom in je cao of contract wat de afspraken zijn.
Iedereen heeft weleens overgewerkt. Af en toe wat extra uurtjes. En voordat je het weet, heb je aardig wat overuren opgebouwd. Krijg je die uren altijd uitbetaald of kunnen je overuren ook vervallen? Een goede vraag, want dat is vaak helemaal niet zo duidelijk.
Wet, contract of cao
De wet regelt niks als het gaat om overwerk. Het hangt af van je contract of cao. Hierin staat of je je overuren krijgt betaald in de vorm van loon of dat je je overuren mag opnemen als vrije dagen ( = tijd-voor-tijd). Is dit in je contract of cao geregeld? Dan moet je baas zich hier ook aan houden. Je mag de beloning opeisen.
Als er niks over overuren in je contract of cao staat, zijn er twee situaties:
- Moet je overwerken? Of met andere woorden: werk je in opdracht van je baas meer uren dan dat er in je contract staat? Dan is je werkgever verplicht om je overuren te belonen (in geld of tijd) als je hierom vraagt.
- Werk je vrijwillig meer? Oftewel: ben je op eigen houtje meer uren gaan maken? Dan is je baas niet verplicht om je een vergoeding te geven.
Bij sommige beroepen is het normaal om overuren te maken. Het hoort bij de functie. Vaak zijn die extra uren al verwerkt in het salaris. Ook kan in een cao staan dat bepaalde werkzaamheden bij een functie horen en het overwerk niet uitbetaald hoeft te worden. In beide gevallen heb je geen recht op extra geld of vrije tijd. Je overuren kunnen in dit geval dus niet vervallen. En je krijgt ze niet betaald.
Meer uren voor hetzelfde geld?
Het kan zo zijn dat je door je overuren te weinig verdient in verhouding met het aantal uren dat je werkt.
Dat zit zo: stel, je verdient het minimumloon of net iets meer. In een maand heb je een aantal uren overgewerkt. En je baas wil je uitbetalen in vrije tijd (= verlofuren). Je hebt dan meer uren gewerkt voor hetzelfde salaris. Omgerekend komt je loon daardoor onder het wettelijk minimum. En dat mag niet. Het gemiddelde uurloon mag nooit lager zijn dan het wettelijk minimumloon. In dat geval is je werkgever verplicht om de overuren in geld uit te betalen, zodat je weer boven het minimum uitkomt.
Is overwerken verplicht?
In de wet staat dus niks over overwerk. Wat het precies is, hoe je werkgever deze uren moet vergoeden en of het verplicht is, staat in je contract of cao.
Als er in je cao of contract afspraken staan over verplicht overwerk, mag je het niet weigeren. Maar ook als er niks in je contract of cao staat, kan je baas je vragen om over te werken. Dit mag alleen als dit ‘redelijk’ is en je baas moet hierbij rekening houden met de werk-privébalans. Je werkgever mag dus niet van je eisen dat je onbeperkt overwerkt. Er zijn grenzen. Namelijk die van de Arbeidstijdenwet. Hierin staan alle regels over werktijden, pauzes, rusttijden en nachtdiensten.
Structureel overwerken?
Er is een verschil tussen meeruren en overuren. Heb je een parttime contract, bijvoorbeeld van 24 uur? En je werkt zo nu en dan 32 uur per week? Die extra uren zijn meeruren. Je werkt meer dan dat er in je contract staat. Maar je komt niet boven het aantal fulltime-uren uit. Alle uren die bovenop je fulltime werkweek komen, heten officieel overuren. Werk je structureel 32 uur in plaats van 24 uur? Je zou dan kunnen vragen of je baas het contract aanpast.
Moet je je overuren opmaken?
Of je overuren kunnen vervallen hangt af van je cao of contract. Bij de meeste bedrijven moet je ze opmaken voor het einde van het kalenderjaar waarin je ze hebt opgebouwd. De reden? Omdat dat het makkelijkst is voor de administratie. Maar dat is niet het enige. Voor je werkgever zijn niet opgenomen vakantiedagen en overuren een schuld aan de werknemers. En die blijven op de balans staan zolang jij je overuren of vakantiedagen niet opmaakt.
Welke regels voor jou gelden, staat in de cao voor jouw sector. Die kun je gewoon via Google opzoeken. Is er geen cao? Of kun je niks vinden over overwerk? Dan pluis je je contract uit. In de arbeidsvoorwaarden staat meestal wel iets over overuren. Is dat niet het geval? Vraag het dan even aan je werkgever. Slim om dat via e-mail te doen. Zo heb je zwart op wit het antwoord. En heb je altijd bewijs.
Let goed op!
Laat je je extra uren uitbetalen in geld? Check dan wel even de belasting en toeslagen. Door het extra loon stijgt je inkomen. En het kan zomaar zo zijn dat je daardoor meer belasting moet betalen. Of dat je gekort wordt op toeslagen. Zoals de huurtoeslag.
Het is trouwens niet zo dat je over je overuren méér belasting betaalt. Als je meer uren werkt, stijgt je salaris. Misschien val je daardoor in een hogere belastingschijf. Dan betaal je meer belasting. Voor je overuren geldt dus geen hoger tarief, alleen je totale inkomen valt hoger uit. En hoe hoger je inkomen, hoe meer belasting je betaalt.
Conclusie
Overuren kunnen dus niet zomaar vervallen. Mits je ze binnen een bepaalde periode opneemt. De afspraken staan in de cao of je contract. Is het niet helemaal duidelijk? Vraag het even na aan je werkgever. Dan weet je precies waar je aan toe bent.
