Als je een erfenis krijgt, betaal je daar belasting over. Maar niet over het hele bedrag. Hoe zit dat? Ik leg het je uit.
De belasting die je over een erfenis betaalt, heet de erfbelasting. Of en hoeveel je precies betaalt, dat verschilt per situatie. Zo betaal je als partner een stuk minder belasting dan als broer of zus. Dat komt omdat het belastingtarief afhangt van je relatie met de overledene. Hoe meer verwantschap er is, hoe minder belasting je betaalt. En dit geldt ook voor de vrijstelling.
Deel erfenis is vrijgesteld
Een deel van elke erfenis is vrijgesteld van erfbelasting. Dit houdt in dat je over dit deel nooit belasting hoeft te betalen. Hoeveel vrijstelling je in 2022 krijgt, hangt ook weer af van je relatie met de overledene. We hebben dit in een overzichtje gezet:
| Jij bent: | Deze vrijstelling krijg je: |
| Echtgenoot, geregistreerd partner of samenwonend partner | € 680.645 |
| Kind met een beperking | € 64.666 (hier gelden extra regels) |
| Ouder | € 51.053 (als de andere ouder ook nog leeft, is het samen dit bedrag) |
| Kind, pleegkind of stiefkind | € 21.559 |
| Kleinkind | € 21.559 |
| Achterkleinkind | € 2.274 |
| Andere erfgenaam, zoals een broer, zus, neef, oom, tante, enz. | € 2.274 |
Relatie & Waarde
Erf je meer dan de vrijstelling? Dan betaal je wel erfbelasting. Maar alleen over het deel dat boven de vrijstelling uitkomt. Ben je bijvoorbeeld een echtgenoot en erf je € 700.000? Je betaalt dan belasting over € 700.000 – € 680.645 = € 19.355.
Je trekt dus eerst de vrijstelling af van de erfenis. En dan kijk je of en hoeveel belasting je moet betalen. Kortom:
- Erfenis lager dan of gelijk aan de vrijstelling? Je betaalt geen erfbelasting.
- Erfenis hoger dan de vrijstelling? Je betaalt erfbelasting over het deel dat boven de vrijstelling uitkomt.
Er zijn verschillende tarieven. Net zoals de belastingschijven voor je inkomen. Maar voor de erfbelasting spelen er twee dingen mee: je relatie met de overledene en de waarde van de erfenis.
De tarieven voor de erfbelasting in 2022 zijn:
| Hoeveel is de erfenis waard? | Jij bent partner, kind, pleegkind, stiefkind of kind met een beperking | Jij bent kleinkind, achterkleinkind of achterachterkleinkind | Alle anderen, zoals de ouders, broer, zus, neef, nicht, enz. |
| Tot € 130.425 | 10% | 18% | 30% |
| € 130.425 of meer | 20% | 36% | 40% |
Hoeveel belasting je over een erfenis betaalt, hangt dus af van je relatie met de overledene en de waarde van de erfenis. Over een erfenis tot € 130.425 betaal je 10, 18 of 30%. En over alles daarboven 20, 36 of 40%. Maar let op! Je betaalt alleen het hogere tarief over het deel dat boven die € 130.424 uitkomt. Dus krijg je een erfenis van € 150.000? Dan betaal je het lagere tarief over € 130.424 en het hogere tarief over € 150.000 – € 130.324 = € 19.758. (De vrijstelling is dan al van de erfenis afgetrokken).
Een rekenvoorbeeld
Wie in 2022 € 300.000 erft van haar overleden vader, betaalt in totaal € 42.645 erfbelasting. Dat zit zo:
Van de € 300.000 is € 21.559 vrijgesteld voor kinderen. Dus blijft er € 300.000 – € 21.559 = € 278.441 over. Van deze € 278.441 betaal je als kind 10% erfbelasting over de eerste € 130.425. Dat is 13.042.
Over de rest (€ 278.441 – € 130.424 = € 148.017) betaal je 20% belasting. Dat is € 29.603.
Samen is dit € 13.042 + € 29.603 = € 42.645.
Kun je erfbelasting besparen?
Als je de erfbelasting wilt beperken, kun je van te voren wel het een en ander regelen.
Alvast wat schenken
Zo mag je elk jaar een deel van je vermogen belastingvrij schenken. Let hierbij wel op de 180-dagenregeling. Dit houdt in dat schenkingen een half jaar – 180 dagen om precies te zijn – vóór het overlijden alsnog bij de erfenis worden geteld. Dat pakt fiscaal natuurlijk niet zo lekker uit. Deze regel geldt niet als de vrijstelling voor een eigen woning, dure studie of van € 27.231 is gebruikt.
Netto erven
Daarnaast kun je in je testament vastleggen dat je een of meerdere erfgenamen “vrij van recht” laat erven. Zij hoeven dan geen belasting te betalen over hun erfenis. Maar de erfbelasting moet uiteindelijk wel gewoon betaald worden. Dit doen de andere erfgenamen dan voor hen.
Aftrekposten opvoeren
Ook kun je sommige aftrekposten gebruiken. Zoals de uitvaartkosten. Je mag de kosten rondom de crematie of begrafenis aftrekken voor de erfbelasting. Alles bij elkaar is dit vaak een behoorlijk bedrag.
Herwaardering WOZ-waarde
Erf je een huis? Dan wordt de waarde bepaald door de WOZ-waarde. Hoe hoger de WOZ-waarde, hoe meer belasting je betaalt. Maar het kan zo zijn dat je de WOZ-waarde veel te hoog vindt. Je kunt dan vragen om een herwaardering. Vind je deze ook te hoog? Je mag zelfs een second opinion aanvragen. Zeker de moeite waard om wat tijd in te steken, want dit kan zomaar duizenden euro’s aan belasting schelen.
Let op je toeslagen
Een erfenis krijgen is natuurlijk harstikke fijn. Maar er zijn wel wat punten om op te letten. Zo kan een erfenis gevolgen hebben voor je toeslagen. Een erfenis telt niet mee als inkomen, maar wel als vermogen.
In 2022 mag je voor de zorgtoeslag en het kindgebonden budget € 120.020 aan eigen vermogen hebben als alleenstaande. Voor partners is dit samen € 151.767. Voor de huurtoeslag ligt de grens een stuk lager. € 31.747 voor singles en € 63.494 voor partners.
Erf je bijvoorbeeld een huis? En ga je er zelf niet wonen? Dan stijg je eigen vermogen flink. Waardoor je misschien geen recht meer hebt op zorgtoeslag, huurtoeslag of kindgebonden budget.
Al met al zijn er best wat regels rondom een erfenis. We lieten een simpel rekenvoorbeeldje zien. Maar in de praktijk zijn er vaak nog wel wat haken en ogen. Wat doe je bijvoorbeeld als de overledene al meer dan 10 jaar in het buitenland woonde? Als je een bedrijf erft? Recht hebt op een kindsdeel? Of wanneer ben je partners voor de erfbelasting? Advies vragen is daarom altijd handig!
.
