‘Ik heb zo hard gewerkt, ik heb dit wel verdiend.’ Ik zei dat vroeger vaak. Vervolgens kocht ik een paar laarzen van 200 euro, boekte een massage of een hotelovernachting. Nu ik mijn werk leuker vind en minder werk, heb ik die luxe minder nodig. Gewoon omdat ik mezelf er niet meer mee hoef te troosten.

Ik heb me wat geld uitgegeven aan luxe, zeg. Ik noem het nu luxe, omdat ik zie dat het niet bepaald eerste levensbehoefte was. Toen zag ik dat anders. Ik werkte zo hard dat mijn nek compleet vast zat. Dus had ik een massage nodig. Mijn hoofd was zo vol met to do-lijstjes, dat ik écht even een weekend weg moest. Ik beloonde mezelf op die manier voor hard werken. En ik vond dat ik dat verdiende, omdat zoveel werken best zwaar was. Het was een vicieuze cirkel, waarin ik terecht kwam zonder dat ik het door had. Tot ik op een gegeven moment zo hard werkte, juist omdat ik die extra uitgaven wilde doen.

Lees ook: Minder wensen = meer vrije tijd

Ik las laatst een Amerikaanse blog onder de titel: ‘When luxuries become necessities.’ Dat wilde ik lezen. Ik begreep meteen waar het over ging. We denken dat we zoveel nodig hebben. Dat er zoveel dingen zijn waar we niet meer zonder kunnen. En dat is natuurlijk bullshit. Ze somden in het artikel een prachtig en herkenbaar lijstje op. Van dingen waar we vroeger prima zonder leefden, en die we nu als eerste levensbehoefte zien. Je smartphone bijvoorbeeld. Of koffie. Mijn persoonlijke toevoeging: vakantie. We zijn zo afhankelijk geworden van deze zaken, omdat het ons helpt ontsnappen aan de dagelijkse realiteit. Die is voor veel mensen: een baan die ze niet perse leuk vinden en thuis ook nog volop werk aan de winkel. Een chronisch gebrek aan vrije tijd en een vol hoofd. Dus scrollen we weg van die realiteit op onze smartphone en genieten we even van dure koffie met een smaakje.

Het gekke is: juist door (deels) afstand te doen van die luxe, kun je je leven veranderen in een leven dat je wel gelukkig maakt. Een leven dat je wel voldoening geeft. In zo’n leven is het niet meer nodig om jezelf voortdurend te belonen.

Onlangs sprak ik iemand die zei: ‘We hebben veel leuke dingen in het vooruitzicht. Daar word ik heel blij van.’ Ik vroeg haar om wat voor dingen dat ging. Nou, vertelde ze, ze kregen een houtkachel in huis, ze hadden een extravagant verjaardagsfeest voor hun kind gepland met catering én springkussen en de vakantie naar Italië kwam eraan. Zoveel mensen leven van troost naar troost. Het werk is misschien klote. Je gaat iedere dag met tegenzin. Maar ‘s avonds kun je lekker bijkomen bij die houtkachel, die jullie voor duizenden euro’s in huis hebben laten plaatsen.

Lees ook: De ene geldrealisatie die mij rijk maakt(e)

Als je uitrekent wat die houtkachel, de catering, het springkussen en die vakantie kosten, kon je zonder dit soort uitgaven wel wat minder werken. Doe ook nog eens wat bewuster boodschappen (lang leve de Lidl en een lijstje), gooi wat onnodige verzekeringen eruit, zeg abonnementen op en voila: je hebt de financiële ruimte om je leven meer in te richten zoals jij wilt. Dan heb je die houtkachel helemaal niet nodig om naar uit te kijken wanneer je de uren aftelt achter je bureau. Dan kun je gewoon genieten van nu. Dan kun je solliciteren op een baan die veel leuker is, maar minder verdient. Dan kun je minder gaan werken of heb je financieel de ruimte om bijvoorbeeld je eigen bedrijf te beginnen. Wat het ook is dat jouw leven fijner maakt.

Mensen zeggen wel eens: je ontzegt jezelf veel. Zo ervaar ik dat helemaal niet. Wij gaan gewoon uit eten en op vakantie. Ik rij wel een gare auto en krijg mijn boodschappen niet aan de deur bezorgd. Maar dat voelt nu niet alsof ik iets mis. Wanneer je je leven zo weet te krijgen als je zou willen, heb je de troost van al die luxe niet nodig. Dan heb je die hebbedingen niet nodig. Laatst ontmoette ik een volwassen man die een drone van 3.000 euro had gekocht. Wilde ‘ie hebben en meteen besteld. Zijn vrouw zei: ‘Hij werkt er hard genoeg voor.’ Wanneer je die consumptieve troost niet meer nodig hebt, zul je het ook niet missen. Je levert (een deel van) het materiële in, om je eigen leven (meer) terug te krijgen. Het is een knop die om gaat in je hoofd. Dat vraagt krach en enthousiasme. Maar ik kan je vertellen: het werkt!