De moord op Janke’s vriend haalde alle kranten. Voor haar betekende het dat ze haar grote liefde kwijt was en de vader van haar peuterzoon. Maar ook stond ze er financieel opeens alleen voor. Ze deelt de vijf financiële lessen die ze daardoor moest leren.
Als jong gezin in Amsterdam lachte het leven ons toe. Samen hadden we een prachtig koopappartement in Amsterdam-Oost met een tuin waar we graag en veel waren. We hadden allebei leuk werk en onze zoon had het naar zijn zin op de opvang om de hoek. De zomers bestonden uit reizen maken, iets wat we allebei graag deden en wat we onze zoon ook mee wilden geven. En toen overleed mijn vriend. Zomaar. Ineens. Zonder waarschuwing vooraf. Hij werd aangezien voor iemand anders en neergeschoten. Als alleenstaande moeder van een peuterzoon zag mijn leven in Amsterdam er vanaf dat moment compleet anders uit. Los van het verdriet, was ik ook ineens alleen verantwoordelijk voor alle lasten die we voorheen samen moesten dragen.
Hoewel ik hoop dat dit scenario je bespaard blijft, deel ik graag de 5 belangrijkste financiële lessen van de afgelopen jaren met je. Ook om andere redenen kun je er financieel plotsklaps alleen voor te komen staan. En zelfs als dat niet zo is, zijn dit waarschijnlijk waardevolle lessen.
#1 Inzicht
De eerste en tevens de allerbelangrijkste les. Zorg dat je weet wat erin komt en wat eruit gaat. Wat is je inkomen? Wat geef je uit aan woonlasten, boodschappen, opvang etc.? Wees zo specifiek mogelijk, dus wees ook eerlijk naar jezelf als het gaat om hoeveel geld je uitgeeft aan kleding, hebbedingetjes (voor mij een grote post) en uitjes. Het hielp mij om een digitaal kasboek bij te houden, wat ik later ging gebruiken om een huishoudbegroting te maken. Ik weet nu precies voor 6 maanden vooruit wat er binnen komt, wat ik uitgeef, en belangrijker nog, wat ik overhoud om te sparen.
# 2 Voorlichting & onderzoek
Als je er opeens alleen voor komt te staan, levert dit geld op, hoe luguber dat ook is. Waar ik eerst helemaal wars was van dit extra inkomen (‘Met geld krijg ik mijn vriend niet terug’), ging ik later inzien hoe belangrijk het is om goed te weten wat de regels zijn. Denk aan een partnerpensioen, extra toeslagen van de Belastingdienst, een eventuele uitkering van een levensverzekering en zo zijn er nog een aantal zaken waar je in sommige gevallen recht op hebt. En, hoewel je er vaak niet over na wilt denken, zijn dit wel zaken die je nu al kunt, en eigenlijk moet regelen voor het te laat is. Zonder dit extra inkomen had ik nooit mezelf en mijn zoon op een weekendje Efteling kunnen trakteren zo vlak na het overlijden van zijn vader. En dat zijn nou juist de fijne momenten die helpen om even los te komen van de hectiek waarin je terecht gekomen bent.
# 3 Keuzes maken
Net na het overlijden van mijn vriend, vond ik al snel dat ik ergens recht op had omdat ik mezelf nou eenmaal heel zielig vond, wat ik eigenlijk ook was. Een nieuwe koffiemachine: ‘Ik kan toch niet zonder goede koffie nu?’ Een extra massage van 1,5 uur: ‘Ik heb deze rouwpauze echt enorm verdiend.’ In principe natuurlijk prima keuzes om te maken. Het kon in mijn geval alleen niet de norm worden, zoveel geld had ik niet meer tot mijn beschikking. Mijn digitale kasboek had snel rood uitgeslagen en dat wilde ik juist voorkomen. Mijn doel was om een volle spaarrekening op te bouwen in plaats van een schuld bij de bank. Kijk daarom kritisch naar je lasten en maak hier keuzes in. Sommige keuzes doen pijn, zoals mijn abonnement op de maaltijdbox opzeggen waar ik altijd met veel plezier een prachtmaaltijd van maakte. Maar toen ik het zelf goed ging regelen, was ik ook weer heel trots op die besparing.
# 4 Vraag en aanvaard hulp
Je hebt het veel te druk met overleven om energie en tijd te verspillen aan misplaatste trots. Mijn grootste valkuil was mijn kleutermodus: ‘Zelluf doen!’ Hulp vond ik niet nodig. Ik was het aan mezelf en aan mijn zoon verplicht om te bewijzen dat we hier samen uit zouden komen. Eigenlijk wilde ik dit vooral aan anderen bewijzen, met name aan mijn familie en vrienden: ‘Maak je om mij maar geen zorgen, ik red me prima!’ Tot het moment kwam dat ik een preek kreeg van mijn moeder die mij even haarfijn uitgelegde dat we als familie en vrienden er voor elkaar moesten zijn, in goede, maar ook in slechte tijden. Toen ze de woorden sprak: ‘Jij zou voor ons precies hetzelfde doen!’ ging er een knop om bij me.
Of het nou gaat om je moeder die je een bedrag schenkt, de kinderopvang die je een maand gratis opvang aanbiedt, een instantie die je belastingaangifte kan doen, of de buurvrouw die een tas met boodschappen komt brengen: het is hulp die je goed kan gebruiken. Dus kleutermodus uit en trots aan de kant, hulp vragen en aanvaarden maakt je juist krachtig.
# 5 Maak het leuk
De beste tip die ik voor je heb. Maak het zo leuk als mogelijk voor jezelf in deze nare periode. Daag jezelf uit om doelen te stellen en deze te halen, en begin dan klein. Kies bijvoorbeeld een uitje als eerste doel en wanneer je deze gehaald hebt, leg je de lat hoger voor jezelf. Mijn zoon en ik hingen voor onze uitjes een meter op in de keuken. Iedere maand konden we een bedrag erbij kleuren op onze “uitjes-meter”. Hij blij en ik blij. Door zoiets kleins als een spaarmeter in de keuken, kregen we er allebei lol in om toch maar die donuts te laten liggen in de supermarkt, en geloof me: mijn zoon is een donutmonster.
Net als zijn vader trouwens was…
